Vaak wordt er bij trauma alleen gedacht aan hele dramatische ervaringen zoals sexueel misbruik, lichamelijke mishandeling of ongelukken. Maar trauma bestrijkt veel meer dan dat.
Allemaal dragen we wonden bij ons. De één wat groter dan de andere maar allemaal hebben we in ons verleden iets meegemaakt wat pijn deed en niet goed is verwerkt. Of we zijn tekort gedaan wat nu nog impact heeft op je leven.
Uitgebreide studies en onderzoeken laten zien dat we alleen al als baby vele trauma's oplopen. Daar kom ik later in dit bericht op terug.
Weerstand op het woord trauma
Zelf heb ik lange tijd weerstand gevoeld op het woord trauma. Het voelde voor mij te zwaar en dacht alleen maar dat je dan slachtoffer van iets was. Het voelde voor mij nooit zo dat ik slachtoffer van iets was. (Later bleek dus dat ik hier onbewust een beschermingsmechanisme op had ontwikkeld)
Veel van mijn klanten ervaren hetzelfde.
In eerste instantie denken velen van hun dat ze geen traumatisch verleden hebben omdat ze een goede jeugd denken gehad te hebben. Dat snap ik heel goed want dat heb ik ook jarenlang gedacht. Tot aan mijn 32e dacht ik dat ik nooit iets tekort was gekomen vroeger.
Alleen wist ik toen niet hoe belangrijk emotionele ondersteuning is en hoeveel impact het op je leven heeft als je die niet of te weinig gehad hebt.
Ik heb geen enkel oordeel naar mijn ouders of andere opvoeders. Ze doen allemaal hun best of kunnen het niet door hun eigen pijn.
Waar het wel om gaat is om te onderzoeken en te ontdekken waar jij je het gevoel hebt gehad dat je er alleen voor stond, niet gehoord of gezien bent en onveilig hebt gevoeld. Niet altijd (of liever gezegd, heel vaak) is dat niet meteen zichtbaar als je het met je verstand gaat beredeneren. Maar ervaar je wel dagelijks de gevolgen hiervan.
Bijvoorbeeld:
✅ continue blijven twijfelen aan jezelf.
✅ jezelf nooit goed genoeg vinden
✅een ander altijd beter vinden
✅ angst om vragen te stellen uit angst om dom gevonden te worden
✅ verslaving
✅ altijd maar doorgaan en moeilijk kunnen ontspannen
En ga zo maar door....
Laten we daarom eerst even kijken wat trauma in essentie betekent.
Wat betekent trauma eigenlijk?
Trauma betekent letterlijk wond (Grieks). Trauma ontstaat niet door de gebeurtenis op zichzelf. Een gebeurtenis kan een traumatische ervaring zijn. Het trauma ontstaat door wat er in je gebeurd als resultaat van de traumatische ervaring*. Lichamelijk, geestelijk en emotioneel.
Als kind zijnde voelt het heftig als je bijvoorbeeld niet gehoord wordt in iets wat heel belangrijk voor jou is. Je bent namelijk afhankelijk van je verzorgers. Dat maakt dat het extreem belangrijk is dat jij het gevoel hebt dat je altijd gehoord wordt. Dit wil niet zeggen dat je altijd je zin moest krijgen. Maar wel dat je wist dat er iemand naar je luisterde. Dit zorgt voor een veilig gevoel en vertrouwen in je omgeving. Zodat je kan experimenteren met wat het leven je te bieden heeft.
Ben je vaak niet gezien of gehoord, dan tast dit je gevoel van veiligheid en eigenwaarde aan.
Als je wel gehoord werd of vrij snel opgevangen en liefdevol begeleid wanneer je emotioneel overweldigd werd, dan zal de emotionele wond die is ontstaan door de voor jou heftige gebeurtenis, niet groot zijn. Je herstelt dan innerlijk snel.
Ik geef je een paar voorbeelden hoe een traumatische gebeurtenis er voor een kind uit kan zien:
💗 je kwam enthousiast en vol trots thuis omdat je speciaal voor je vader of moeder een tekening had gemaakt. Ze hadden het beide te druk of waren te moe om hier aandacht aan te besteden.
💗 je bent ergens verdrietig om maar je omgeving snapt niet dat je verdrietig bent omdat het in hun ogen iets kleins is. Je krijgt de opmerking te horen dat je je niet zo moet aanstellen.
💗 je komt thuis met je rapport. je hebt allemaal achten behalve twee vijfen. Er wordt alleen aandacht geschonken aan je vijfen. Je hoort alleen commentaar.
💗 je bent nieuwsgierig maar je ouders vinden je te vaak lastig met alle vragen die je stelt. Of zijn te moe om te reageren.
💗 je bent gevallen en mag niet huilen.
Des te vaker je als kind (heftige) gebeurtenissen hebt ervaren waarna je niet of te weinig bij bent begeleid, des te groter is de kans dat er trauma in je leeft.
Wat veroorzaakt trauma?
Dr. Peter Levine, één van de belangrijkste trauma experts van deze tijd, zegt het volgende over trauma: Angst plus machteloosheid = trauma.
Als je angst en machteloosheid ervaart voel je dat in je lichaam. Er ontstaat lading in je lichaam. Wat er voor zorgt dat je wil vechten of vluchten. Ook kan je lichaam in een freeze modus komen. Dit betekent dat je innerlijk verlamt en onder andere weggaat van je gevoel. Op zich zijn dit allemaal goede systemen die je helpen bij je overleving. Alleen als het 'gevaar' voorbij is, is het van belang dat de lading die in je lichaam is opgebouwd door de stressreactie, zich weer ontlaad. Zodat je lichaam herstelt en weer terugkomt in de ontspanningsmodus. Wat maakt dat je ook weer kunt voelen.
Verkramping van je systeem wordt de wond
Als je niet goed begeleid en opgevangen wordt als kind toen je overweldigd werd door een heftige emotie, dan kun je je heel alleen en onveilig voelen. Door het alleen moeten oplossen in jezelf als kind zijnde ontstaat er trauma.
Je zenuwstelsels blijft actief waardoor spieren en weefsels op den duur verkrampen. Je energie gaat vastzitten. En je gaat weg van je gevoel. Om de pijn niet te hoeven voelen. Je blijft dan in een overlevingsmodus.
Dit heeft effect op zowel je lichamelijke, geestelijke en emotionele welzijn. Angst krijgt dan onbewust nog meer grip op je wat zich vaak uit in onzekerheid, continue twijfelen over jezelf, verslaving of uitstelgedrag.
Angst niet opmerken
Soms ben je je niet eens bewust dat je angst voelt (omdat je gewend bent geraakt aan deze staat van zijn) maar stel je wel je dromen uit of ga je confrontaties uit de weg of zegt niet wat je eigenlijk wil zeggen. Uit angst voor wat een ander ervan denkt bijvoorbeeld. (Ook hier hoef je je niet bewust van te zijn. Het kan al een patroon zijn geworden van je)
De tijger ontwaakt
Boeken vol zijn er geschreven over trauma. Het is een complex begrip en daarom zal dit artikel altijd tekort schieten.
Wat ik je in dit artikel hoop mee te geven is dat trauma als iets normaals in ons leven beschouwd mag worden. We hoeven er niet bang voor te zijn. Het is een wond. En wonden kun je helen. Met de juiste begeleiding kun jij weer leren voelen wie je werkelijk bent (en wilt zijn) zonder trauma. Het boek van één van mijn leermeesters, Dr Peter Levine: “de tijger ontwaakt” wil ik je in ieder geval wel aanraden als je meer wilt weten over trauma.
Een mooi gezegde vind ik: Je oude shit kan nieuwe mest zijn voor een fantastisch mooie toekomst! En zo is het ook.
Laat de tijger in jou ontwaken! Je bezit de kracht!
Wat kun je nog meer doen?
Zoals gezegd, ieder van ons heeft angst en machteloosheid als kind ervaren. (Denk alleen al maar aan jezelf als baby. Je kon jezelf geen eten geven als je honger had. Vijf minuten honger voelt voor een kind als een eeuwigheid. Wat meteen doodsangst aanraakt want zonder eten ga je dood. Dat weet je intuitief als baby ook. Zo ontstaat je eerste (heftige) angst. Ieder van ons heeft weleens meer dan vijf minuten moeten wachten voordat je eten kreeg. Al was het alleen al maar omdat je eten klaargemaakt moest worden.
Al je jeugd ervaringen bij elkaar maken dat je in het heden overvallen kan worden door emoties tijdens een gebeurtenis waar je achteraf jezelf niet snapte dat je zo (overdreven of emotioneel) reageerde.
Herken je dat?
Dit is dan een trauma reactie geweest. (reactie vanuit een oude pijn)
Een paar belangrijke tips die ik je wil meegeven:
- ✅Leer kijken naar jezelf zonder oordeel (neem op zijn minst het besluit daartoe).
- ✅Neem je wonden (dus jezelf) serieus.
- ✅Geef jezelf tijd om te helen. Elke wond heeft tijd nodig. Denk alleen al aan een lichamelijke wond als je gevallen bent. Des te dieper de wond, des te meer tijd en aandacht de wond van je vraagt. Dit geldt ook voor emotionele en psychische wonden.
- ✅Zoek iemand waar jij je veilig bij voelt om je in je heling te begeleiden. Doordat je te maken krijgt met je beschermingsmechanisme heb je op bepaalde punten in je leven, even een ander nodig. Van daaruit ga je leren om steeds meer jezelf te geven wat jij nodig hebt om meer en meer te helen. Heling gaat in fases en laagjes. (dit betekent trouwens niet persé dat je er jaren over hoeft te doen)
- ✅ Leer liefdevol omgaan met je emoties. Al je emoties zijn belangrijk. Niet alleen de positieve. Ook de negatieve zijn ongelooflijk belangrijk om goed te navigeren door dit leven. Leer ze kennen en je ervaart ware vrijheid!
Workshop ‘Emotioneel in balans’
Regelmatig geef ik workshops over emoties. De workshop 'Emotioneel in balans' geef ik voorlopig nog gratis.
Hierin leer ik je bijzondere technieken, ga ik dieper in op het belang van emoties doorvoelen en ga je ervaren dat je hier zelf rust en ontspanning in kan brengen. Na de workshop heb jij een bijzondere tool in handen om je emoties beter te leren reguleren. Voel je welkom om je gratis aan te melden..
Via deze link kun je je aanmelden.